Chính phủ điện tử là gì? Mục tiêu và giải pháp xây dựng

Chính phủ điện tử mở ra một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính – giúp người dân có thể truy cập, tra cứu, giao dịch và sử dụng các dịch vụ công một cách thuận tiện từ bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào. Amedio Agency sẽ cung cấp thông tin tổng quan về Chính phủ điện tử là gì? Mục tiêu và các loại hình giao dịch trong bài viết sau. 

Tham khảo nội dung: Tầm quan trọng của chuyển đổi số và cách triển khai hiệu quả

1. Chính phủ điện tử là gì?

Nhìn chung, “Chính phủ điện tử là việc cơ quan Chính phủ sử dụng hệ thống công nghệ thông tin và truyền thông, thông qua nhiều nền tảng như website, mạng xã hội, ứng dụng, phần mềm,… để tương tác với công dân, doanh nghiệp và tổ chức xã hội.”

Chính phủ điện tử bao gồm các công việc trực tuyến như xử lý hồ sơ, tư vấn về chính sách, tổ chức cuộc họp, thu thập và phân tích dữ liệu,… nhằm tạo điều kiện tương tác và phản hồi trực tiếp từ phía công dân và doanh nghiệp. Điều này giúp cơ quan Chính phủ cải thiện năng lực quản lý, tăng cường tính minh bạch và hiệu quả, tiết kiệm chi phí cung cấp dịch vụ công cho mọi tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp.

Chính phủ điện tử cần đảm bảo “4 KHÔNG”: họp không gặp mặt, xử lý văn bản không giấy, giải quyết thủ tục hành chính không tiếp xúc và thanh toán không dùng tiền mặt.

Hiện nay Việt Nam đang trên đà phát triển Chính phủ điện tử

2. Các giai đoạn phát triển của Chính phủ điện tử ở Việt Nam

Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong phát triển Chính phủ điện tử trong những năm qua. Theo Báo cáo Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử (EGDI) năm 2022 của Liên Hợp Quốc, Việt Nam xếp hạng 86/193 quốc gia, tăng 10 bậc so với năm 2020.

Có thể chia quá trình phát triển Chính phủ điện tử ở Việt Nam thành 4 giai đoạn chính:

Giai đoạn 1: Hiện diện  

Xây dựng hạ tầng thông tin đơn giản, cung cấp những cách thức truy cập và tìm kiếm thông tin đơn giản cho người dùng với mục đích thuần túy là chỉ cung cấp thông tin.

Giai đoạn này bắt đầu với việc thành lập Trung tâm Tin học Quốc gia (NCSC) vào năm 1995. NCSC chịu trách nhiệm xây dựng mạng thông tin nội bộ của Chính phủ và cung cấp các dịch vụ trực tuyến cơ bản cho người dân.

Giai đoạn 2: Tương tác

Bước đầu hoàn thiện hệ thống thông tin cơ bản, cho phép người dân tìm kiếm thông tin và sử dụng một số tính năng trên website Chính phủ như tải mẫu in ấn, tạo email liên lạc,…

Giai đoạn này được đánh dấu bằng việc ban hành Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2006-2010, tích hợp công cụ tương tác là website. Thời điểm đó, các chức năng trên website còn nhiều hạn chế: chỉ cho phép tải mẫu in ấn và gửi trả lại một cơ quan, tạo email liên lạc,…

Giai đoạn 3: Giao dịch

Chính phủ nâng cấp website, cải tiến về giao diện, tính năng để phục vụ nhu cầu của công dân trong việc sử dụng dịch vụ công.

Website của Chính phủ bổ sung thêm tính năng để công dân thực hiện hoàn toàn các giao dịch điện tử 24 giờ trong ngày ở bất kì đâu. Nhiều dịch vụ công trực tuyến được nâng cấp, như: khai sinh trực tuyến, đăng ký kết hôn trực tuyến, cấp hộ chiếu trực tuyến.

Giai đoạn 4: Chuyển đổi

Chính phủ áp dụng hệ thống thông tin và truyền thông để mở rộng các kênh liên lạc và trao đổi với công dân như qua mạng xã hội, báo điện tử, ứng dụng,…

Ở giai đoạn này, Chính phủ sẽ ứng dụng công nghệ thông tin để tổ chức và thực hiện sự thay đổi trong mọi hoạt động của mình, cung cấp cho người dân một điểm truy cập duy nhất tới các cơ quan Chính phủ để thực hiện mọi giao dịch.

Đồng thời, mục tính năng trong các phần mềm của Chính phủ có thêm hạng mục  ý kiến phản hồi trực tiếp của người dân.

Những giai đoạn phát triển cơ bản của một tổ chức Chính phủ điện tử

3. Mục tiêu của Chính phủ điện tử

Chính phủ điện tử là một xu hướng tất yếu của thời đại. Việc triển khai hiệu quả Chính phủ điện tử sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của Chính phủ, tăng cường sự tham gia của công dân và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Cụ thể như sau:

• Nâng cao năng lực quản lý điều hành của cơ quan chính quyền các cấp và Chính phủ thông qua trao đổi văn bản điện tử, thu thập thông tin chính xác và kịp thời ra quyết định, giao ban điện tử,…
• Tạo điều kiện cho người dân tham gia vào quá trình hoạch định chính sách và ra quyết định của chính phủ.
• Nâng cao nhận thức của người dân về các hoạt động của chính phủ.
• Giảm chi phí các hoạt động của chính phủ.
• Nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia.

Chính phủ điện tử giúp Việt Nam tạo lợi thế cạnh tranh vươn ra quốc tế

4. Điểm khác nhau giữa Chính phủ điện tử và Chính phủ số 

Chính phủ điện tử và Chính phủ số đều là những mô hình sử dụng công nghệ thông tin để cải thiện hoạt động của chính phủ. Tuy nhiên, giữa hai mô hình này có một số điểm khác biệt chính được đề cập ở bảng sau:

5. 4 loại hình giao dịch trong Chính phủ điện tử

Chính phủ điện tử cung cấp dịch vụ cho người dân, doanh nghiệp, cán bộ công chức và các cơ quan chính phủ, gồm 4 loại giao dịch chính:

5.1. Chính phủ với người dân (G2C- Government to Citizen)

G2C cho phép công dân truy cập thông tin và dịch vụ của Chính phủ mọi lúc, mọi nơi, cũng như phản hồi chính sách. Ví dụ: cổng dịch vụ công trực tuyến hỗ trợ đăng ký hộ chiếu, giấy kết hôn, nộp thuế trực tuyến.

Ví dụ: Cổng dịch vụ công trực tuyến để người dân có thể thực hiện các hành động như đăng ký cấp các tài liệu như hộ chiếu hoặc giấy đăng ký kết hôn, nộp thuế trực tuyến, truy cập thông tin công cộng và tham gia tư vấn trực tuyến.

Mô hình Chính phủ điện tử G2C nhằm mục đích làm cho các dịch vụ của Chính phủ trở nên thân thiện với người dân, lấy người dân làm trung tâm, trao quyền cho các cá nhân  tự do truy cập các dịch vụ từ mọi nơi, mọi lúc.

Ứng dụng Định danh điện tử của Bộ công an

5.2. Chính phủ với doanh nghiệp (G2B- Government to Business)

G2B hỗ trợ doanh nghiệp truy cập thông tin pháp lý, đăng ký kinh doanh, cấp phép và nộp thuế trực tuyến, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tạo môi trường minh bạch.

Ví dụ: Nền tảng và dịch vụ trực tuyến tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký kinh doanh, cấp phép, giấy phép, nộp thuế, quy trình mua sắm và các tương tác khác giữa Chính phủ và doanh nghiệp.

Mục tiêu của G2B là cắt giảm thói quen rườm rà, giúp tiết kiệm thời gian và giảm chi phí hoạt động. Điều này cũng sẽ tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch hơn khi doanh nghiệp làm việc với Chính phủ.

Mối quan hệ giữa doanh nghiệp với Chính phủ gắn kết hơn nhờ Chính phủ điện tử

5.3. Chính phủ với nhân viên (G2E- Government to Employee)

G2E cung cấp công cụ số giúp quản lý tuyển dụng, hiệu suất, đào tạo và quản lý lương cho cán bộ công chức, nâng cao hiệu quả và sự tham gia của nhân viên chính phủ.

Ví dụ: G2E bao gồm các nền tảng và hệ thống kỹ thuật số hỗ trợ tuyển dụng nhân viên, quản lý hiệu suất, chương trình đào tạo, quản lý tiền lương, đơn xin nghỉ phép và liên lạc trong các tổ chức chính phủ.

Mục đích của G2E là nâng cao hiệu quả, năng suất và sự tham gia của tất cả nhân viên chính phủ. Để thực hiện được điều đó, Chính phủ sẽ cung cấp cho nhân viên một công cụ kỹ thuật số hiệu quả và thân thiện với người dùng, nhằm quản lý các quy trình liên quan đến việc truy cập thông tin.

Chính phủ làm việc trực tuyến với nhân viên các cấp

5.4. Dịch vụ Chính phủ với Chính phủ (G2G- Government to Government)

G2G là sự trao đổi thông tin giữa các cơ quan chính phủ, gồm cơ sở dữ liệu chung và nền tảng hợp tác liên ngành, thúc đẩy phối hợp và ra quyết định.

Ví dụ: G2G bao gồm trao đổi dữ liệu điện tử, hệ thống liên lạc liên ngành, cơ sở dữ liệu dùng chung và nền tảng hợp tác. Tất cả tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ thông tin, điều phối chính sách và ra quyết định chung giữa các tổ chức chính phủ.

Mục đích G2G nhằm phá vỡ các rào cản, thúc đẩy hợp tác liên ngành và hợp lý hóa các quy trình của chính phủ. Kiểu tương tác này có thể diễn ra giữa các phòng ban và cơ quan khác nhau trong Chính phủ hoặc giữa hai chính phủ,…

Mô hình Chính phủ với Chính phủ gắn kết các bộ phận trong cơ quan Chính phủ

6. Hình thức hoạt động của Chính phủ điện tử

Chính phủ điện tử hoạt động dựa trên nhiều hình thức khác nhau, bao gồm:

6.1. Trao đổi thông tin điện tử 

Chính phủ điện tử sử dụng các kênh thông tin điện tử như website, email, mạng xã hội để cung cấp thông tin cho người dân và doanh nghiệp.

Ví dụ: Cổng thông tin điện tử quốc gia, trang web của các cơ quan nhà nước, fanpage Facebook của các cơ quan nhà nước.

Fanpage Thông Tấn Xã Việt Nam hiện đang cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho công dân

6.2. Mua sắm công trực tuyến 

Chính phủ điện tử sử dụng các phương thức mua sắm công trực tuyến để tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình mua sắm của chính phủ. Việc này cũng giúp tiết kiệm được thời gian và chi phí mua sắm của Chính phủ trước đây.

Ví dụ: Đấu thầu trực tuyến, mua sắm tập trung trực tuyến.

Chính phủ điện tử giúp Chính phủ tiết kiệm thời gian mua sắm công

6.3. Trao đổi dữ liệu điện tử (Electronic Data Interchange – EDI)

Công nghệ EDI được Chính phủ sử dụng để cắt giảm mức độ can thiệp của con người và chi phí lao động trong chuỗi cung ứng, bao gồm Nhà sản xuất, Nhà cung cấp, Khách hàng, Nhà thầu,… Thương mại xuất nhập khẩu đã trở nên dễ dàng hơn nhiều khi Chính phủ đã sử dụng EDI để gửi chứng từ cho hải quan.

Công nghệ EDI giúp tự động hóa các quy trình thủ tục hành chính

6.4. Thanh toán điện tử 

Chính phủ xây dựng cổng thanh toán điện tử quốc gia hoặc tích hợp với các cổng thanh toán điện tử uy tín để người dân và doanh nghiệp có thể thanh toán các khoản phí, thuế trực tuyến. Đồng thời, hợp tác với các tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử như ngân hàng, công ty ví điện tử để triển khai các dịch vụ thanh toán trực tuyến cho các dịch vụ công.

Ví dụ: Thanh toán thuế qua cổng thông tin điện tử quốc gia, thanh toán tiền điện qua ngân hàng trực tuyến.

Người dân dễ dàng thanh toán dịch vụ công thông qua các ứng dụng của ngân hàng

7. Amedio Agency đồng hành phát triển Chính phủ Điện Tử, hướng đến Chính phủ Số

Với kinh nghiệm và chuyên môn trong lĩnh vực truyền thông, Amedio Media cung cấp các giải pháp số toàn diện, giúp truyền tải thông tin về Chính phủ điện tử đến công chúng, từ đó nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc chuyển đổi số. Các dịch vụ của Amedio Media gồm:

• TVC Quảng Bá Chính Sách: Amedio Media sản xuất TVC giới thiệu về các chính sách mới của Chính phủ, giúp người dân và doanh nghiệp nắm bắt thông tin nhanh chóng.
• Quay Chụp Sự Kiện: Ghi lại các sự kiện quan trọng trong quá trình triển khai Chính phủ điện tử, giúp lưu trữ và lan tỏa thành tựu đến rộng rãi cộng đồng.
• Nội Dung Đa Phương Tiện: Tạo ra các nội dung số sáng tạo như video hướng dẫn, infographic, bài viết chuẩn SEO để tăng cường nhận diện và tương tác với công chúng.

Amedio Media luôn sẵn sàng hỗ trợ Chính phủ hướng đến một tương lai số hóa toàn diện. Chúng tôi không chỉ cung cấp các dịch vụ truyền thông mà còn đóng vai trò là cầu nối giữa Chính phủ và người dân, giúp mọi người hiểu và tiếp cận dễ dàng với các dịch vụ số.

Với sự đồng hành của Amedio Media, Chính phủ điện tử sẽ không ngừng phát triển, tạo nền tảng vững chắc cho Chính phủ số trong tương lai.

Chính phủ điện tử là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách của Đảng và Nhà nước ta. Với sự quyết tâm của chính phủ, sự phối hợp của các cơ quan nhà nước và sự tham gia của người dân, chính phủ điện tử sẽ được triển khai hiệu quả. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của chính phủ, tăng cường sự tham gia của công dân và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.

Chia sẻ:

Vui lòng để lại thông tin cho chúng tôi. Chúng tôi sẽ phản hồi thông tin tới bạn sớm nhất có thể.